Οι αγνώμονες και ανιστόρητοι επικεφαλής του ΚΘΒΕ

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος έδωσε στη δημοσιότητα ανακοίνωση με την οποία ενημερώνει το κοινό ότι:

«…αναλαμβάνει μια σημαντική πρωτοβουλία για τα ελληνικά δεδομένα στο χώρο του θεάτρου, με την έκδοση ενός ψηφιακού λευκώματος για έξυπνες συσκευές και υπολογιστές που θα διατίθεται δωρεάν και θα περιέχει πλούσιο οπτικοακουστικό υλικό και πληροφορίες για τις παραστάσεις του ΚΘΒΕ που παρουσιάστηκαν στην Επίδαυρο και περιόδευσαν στα αρχαία θέατρα και τα θερινά φεστιβάλ της Ελλάδας, με έμφαση πάντως στις παραστάσεις του που παρουσιάστηκαν στο αρχαίο θέατρο της Επιδαύρου…».

Οι διοικητικοί και καλλιτεχνικοί υπεύθυνοι του ΚΘΒΕ, όχι μόνον οι τωρινοί αλλά οι περισσότεροι των τελευταίων χρόνων, έχουν τελείως ξεχάσει και διαγράψει από το μυαλό τους τόσο τους σκοπούς της ιδρυτικής διακήρυξης του θεάτρου της Βόρειας Ελλάδας όσο -και το κυριότερο- την γέννηση, την ιστορία και το ρόλο τον οποίο κλήθηκε να παίξει με την ίδρυσή του το 1961.

Το ΚΘΒΕ οφείλει κυριολεκτικά την ύπαρξή του στην Καβάλα. Αυτό δεν είναι υπερβολή ούτε επαρχιώτικος κομπασμός και κομπορρημοσύνη. Είναι η αναμφισβήτητη αλήθεια την οποία αποδεικνύουν τα πραγματικά περιστατικά και οι καταγραμμένες μαρτυρίες των πρωταγωνιστών της εποχής.

Το ΚΘΒΕ ιδρύθηκε στα τέλη του 1960 επί κυβερνήσεως ΕΡΕ του Κωνσταντίνου Καραμανλή και με υπουργό Βορείου Ελλάδος τότε τον Θάσιο πολιτικό και βουλευτή Νομού Καβάλας, Αύγουστο Θεολογίτη.

Ο Θεολογίτης, συνεπαρμένος από την μεγάλη επιτυχία που γνώριζαν οι παραστάσεις αρχαίου δράματος που ήδη από το 1957 άρχισαν να παρουσιάζονται στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων και από το 1958 και στο αντίστοιχο της Θάσου, έριξε την ιδέα και πίεσε τον Καραμανλή για την ανάγκη ιδρύσεως και λειτουργίας μεγάλου κρατικού θεατρικού οργανισμού, αντίστοιχου με εκείνον του Εθνικού Θεάτρου, στην Βόρεια Ελλάδα με έδρα τη Θεσσαλονίκη που θα κάλυπτε τις ανάγκες των Βορειελλαδιτών για καλό, ποιοτικό θέατρο και ανάλογη θεατρική παιδεία.

Ο Καραμανλής επείσθη και έδωσε εντολή για την υλοποίηση αυτής της ιδέας και στην ιδρυτική διακήρυξη του νέου κρατικού θεατρικού οργανισμού που συστήθηκε στις αρχές του 1961 με διευθυντή τον σκηνοθέτη Σωκράτη Καραντινό, αναφέρονταν χαρακτηριστικά ότι θα δίνονται παραστάσεις έξι μήνες στη Θεσσολονίκη και άλλοι έξι στην επαρχία της Βόρειας Ελλάδας.

Η παρθενική παράσταση του καινούριου θεάτρου δόθηκε φυσικά στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων το Σάββατο 19 Αυγούστου 1961 με τον «Οιδίποδα Τύραννο» του Σοφοκλή και επαναλήφθηκε την επομένη μέρα, Κυριακή 20 Αυγούστου με το αρχαίο θέατρο να ξεχειλίζει από κόσμο που έσπευσε κυριολεκτικά από όλη τη Βόρεια Ελλάδα.

Με την ευκαιρία εκείνων των ιστορικών παραστάσεων ο Αύγουστος Θεολογίτης σε επιστολή του που έστειλε στον τοπικό τύπο σημείωνε χαρακτηριστικά: 

«…Το Κρατικόν Θέατρον Βορείου Ελλάδος εκυοφορήθη εις τα σπλάχνα του Συνδέσμου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Καβάλας με κορυφαίον αγωνιστήν τον Έφορον Αρχαιοτήτων Καβάλας κ. Λαζαρίδη και τους συνεργάτες του…».

Ο Λαζαρίδης που ήταν πρόεδρος του Συνδέσμου Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Καβάλας μαζί με τον γαμπρό του γυμνασιάρχη Χαράλαμπο Λαλένη ήταν εκείνοι που ανέστησαν μετά από 2300 χρόνια το θέατρο των Φιλίππων και αναβίωσαν στον ιερό χώρο του, το 1957, τις παραστάσεις αρχαίου δράματος.

Το ΚΘΒΕ από την αρχή της λειτουργίας του προσάρμοσε την καλοκαιρινή του δουλειά με βάση την Καβάλα και τους Φιλίππους και ανέλαβε και την διοργάνωση του ομώνυμου Φεστιβάλ. Όπως ακριβώς έκανε το Εθνικό Θέατρο στην νότια Ελλάδα με το φεστιβάλ Επιδαύρου.

Τον συγκεκριμένο ρόλο του το ΚΘΒΕ τον έπαιξε σωστά για 15 και πλέον χρόνια αναδεικνύοντας τους Φιλίππους ως –ας πούμε- την Επίδαυρο του Βορρά. Αυτός άλλωστε ήταν και ο ρόλος του που προσδιοριζόταν με σαφήνεια στην ιδρυτική του διακήρυξη αλλά και στην ουσία αυτόν το ρόλο όφειλε να παίξει.

Σιγά – σιγά όμως και με την πάροδο του χρόνου, το πράγμα άρχισε να εκφυλίζεται.

Οι καλλιτεχνικοί διευθυντές που διορίζονταν και προέρχονταν κυρίως από την Αθήνα, όχι μόνον δεν είχαν καμιά συναισθηματική αναστολή με όλη αυτήν την ιστορία του ΚΘΒΕ αλλά είχε και ο καθένας τους την ματαιοδοξία και την πρεμούρα να δείξει την –όποιας καλλιτεχνικής αξίας- δουλειά του στην Επίδαυρο.

Έτσι έγραφαν στα παλαιότερα των υποδημάτων τους και την ιδρυτική διακήρυξη του οργανισμού αλλά και τον πραγματικό ρόλο που οφείλει να παίξει ένα κρατικό θέατρο της Βόρειας Ελλάδας.

Αντί λοιπόν να στηρίξει και να προβάλει το γεγονός ότι στη βόρεια Ελλάδα έχουμε τους Φιλίππους (που ειρήσθω εν παρόδω είναι πλέον και στη λίστα της UNESCO) και εδώ θα δώσουμε τον αγώνα μας για να συναγωνισθούμε την Επίδαυρο και να κάνουμε το δικό μας μεγάλο Φεστιβάλ, τρέχουν οι εκάστοτε διευθυντάδες του ΚΘΒΕ όπως τα χαζοκόριτσα πίσω από τους μεγάλους σταρ, μήπως και εξασφαλίσουν κανένα Επιδαύριο «αυτόγραφο» και χεστούν στα βρακιά τους από το σουξέ.

Ενέταξαν μάλιστα τους Φιλίππους στη μακρά λίστα των γηπέδων και νταμαριών που δίνουν τις παραστάσεις τους κι έτσι προσπάθησαν να απαξιώσουν τόσο το αρχαίο θέατρο όσο και τον εξηκονταετή πλέον θεσμό του Φεστιβάλ.

Όμως το αιώνιο, ιερό μνημείο τους εκδικείται. Στέκει αγέρωχο και μεγαλειώδες στο διάβα των αιώνων, σε πείσμα της ματαιοδοξίας και του εγωισμού μικρών αχάριστων και ανιστόρητων ανθρώπων, καταλαμβάνοντας τη θέση που του αξίζει όχι μόνον στον ακριβό κατάλογο της UNESCO με τα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς αλλά και στην συνείδηση του μεγάλου ελληνικού και διεθνούς κοινού.

Άλλαι μεν βουλαί της ιστορίας και της παράδοσης και άλλαι δε των υπευθύνων του ΚΘΒΕ

Για όσους δίνουν σημασία στη σημειολογία αλλά και στις απίθανες συμπτώσεις που συμβαίνουν κατά καιρούς στη ζωή μας, οι παραστάσεις του ΚΘΒΕ την Παρασκευή και το Σάββατο με την τραγωδία του Αισχύλου «Επτά επί Θήβας» στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων, ήταν μια πρώτης τάξεως ευκαιρία να συνδέσουν αυτό το γεγονός με τα πρώτα χρόνια του 60χρονου πλέον ομώνυμου Φεστιβάλ.

Το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος γεννήθηκε ουσιαστικά μέσα από την αδήριτη ανάγκη να υπάρχει ένας μεγάλος δημόσιος καλλιτεχνικός φορέας και στη Βόρεια Ελλάδα –όπως το Εθνικό Θέατρο στη νότια χώρα- για να αναδείξει με τις παραστάσεις του ένα αρχαίο θέατρο -όπως εκείνο της Επιδαύρου- που δεύτερο σε όλη την Ελλάδα, είχε αρχίσει να φιλοξενεί τον λόγο του αρχαίου δράματος ήδη από το 1957.

Έτσι και έγινε. Το 1961 ιδρύθηκε το ΚΘΒΕ και η παρθενική του παράσταση δόθηκε το καλοκαίρι εκείνης της χρονιάς στο κατάμεστο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων με την τραγωδία του Σοφοκλή «Οιδίπους τύραννος».  

Αυτές τις μέρες, έξι σχεδόν δεκαετίες αργότερα, πάλι το Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, εκ μίας διαβολικής και σημαδιακής συμπτώσεως, είναι εκείνο που δίνει την πρώτη παράσταση στον ίδιο ιερό χώρο αμέσως μόλις ο χώρος αυτός εισέρχεται επισήμως με βούλα και υπογραφή στον κατάλογο της UNESCO με τα μνημεία της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.

Είναι μια σημαδιακή σύμπτωση για το πόσο στενά συνδεδεμένο είναι το ΚΘΒΕ τόσο με τον χώρο του αρχαίου θεάτρου των Φιλίππων όσο και με τον 60χρονο ομώνυμο πολιτιστικό θεσμό. Ας μη ξεχνάμε άλλωστε ότι για πάρα πολλά χρόνια το ΚΘΒΕ είχε την ευθύνη της διοργάνωσης του Φεστιβάλ Φιλίππων και κάθε καλοκαίρι γινόταν κυριολεκτικά μετεγκατάσταση όχι μόνον του θιάσου αλλά και του τεχνικού και διοικητικού προσωπικού από την Θεσσαλονίκης στην Καβάλα.

Ωστόσο τα τελευταία χρόνια αυτή η σχέση έχει διαρραγεί. Οι εκάστοτε καλλιτεχνικοί και διοικητικοί επικεφαλής του ΚΘΒΕ δεν σέβονται την ιστορία και τους δεσμούς αίματος του κρατικού θεατρικού οργανισμού της Βόρειας Ελλάδας με το Φεστιβάλ Φιλίππων, δεν έχουν καμιά απολύτως συναισθηματική αναστολή, ενδιαφέρονται περισσότερο για την προσωπική προβολή τους και έτσι προτιμούν το θέατρο Δάσους της συμπρωτεύουσας ή πολύ περισσότερο την Επίδαυρο για τις πρεμιέρες τους ή τέλος πάντων για τις «καλύτερες» ημερομηνίες των παραστάσεων για τις παραγωγές που ετοιμάζουν κάθε χρόνο.

Μήπως θα έπρεπε μέσα στα τόσο σοβαρά και σπουδαία προβλήματα που απασχολούν τον τόπο μας και για τα οποία ψάχνουν λύσεις οι αρμόδιοι (ΒΦΛ, Μαρινόπουλος, μετεγκατάσταση προσφύγων, αξιοποίηση στρατοπέδου Ασημακοπούλου, ιδιοκτησιακό παλιού Νοσοκομείου κ.λ.π) να ασχοληθούν και μ’ αυτό το θέμα. Ή μήπως μοιάζει ολίγον παράταιρο μέσα στην σοβαρότητα των άλλων;

Η ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ

Σύγχρονη, πρωτοποριακή, αντισυμβατική αλλά και τόσο πιστή στο πνεύμα του  αιώνιου αρχαίου λόγου (άριστη η μετάφραση του Γιώργου Μπλάνα) ήταν η κατά Τσέζαρις Γκραουζίνις εκδοχή της τραγωδίας του Αισχύλου «Επτά επί Θήβας».

Με σύγχρονα κουστούμια και αφαιρετικά αλλά τόσο συμβολικά σκηνικά (Κέννυ Μακ Λέλαν), η παράσταση κατάφερε να συγκινήσει και να συνεπάρει τους 1500 περίπου θεατές του Σαββάτου που στο τέλος έδωσαν αφειδώλευτα το θερμό χειροκρότημά τους στους ηθοποιούς της παράστασης.

Την σήμερον ημέρα αυτή φαίνεται πως είναι τελικά η σύγχρονη ματιά στο θέατρο. Να μπορείς να διοχετεύσεις όσο πιο ισχυρό γίνεται το συναίσθημα στον θεατή αξιοποιώντας τα εκφραστικά μέσα των ηθοποιών στηριζόμενος κυρίως σ’ αυτούς και λιγότερο στα βαριά, παλιοκαιρίσια και φλύαρα σκηνικά ή/και στα αντίστοιχα κουστούμια.

Ήταν από τις καλύτερες παραστάσεις που παρακολουθήσαμε τα τελευταία χρόνια στους Φιλίππους με κορυφαία και εξαιρετικά ευρηματική την σκηνή της αδελφοκτόνου μονομαχίας των δίδυμων αδελφών Ετεοκλή και Πολυνίκη.

Ακόμη και εικαστικά η παράσταση έλαμπε με την άριστη ομοιογένεια και συγχρονισμό του χορού που συμμετείχε καθοριστικά στις σκηνοθετικές προθέσεις και οραματισμούς του Γκραουζίνις.

Εξαιρετική επίσης η μουσική του Δημήτρη Θεοχάρη τόσο στις κορυφώσεις της όσο και στο σημείο όπου η με υψηλές μουσικές σπουδές Νάντια Κοντογεώργη (Αντιγόνη) ερμήνευσε δίκην σοπράνο ένα μικρό απόσπασμα σε ένα κόντρα ηχητικό περιβάλλον που δημιουργούσε εκείνη τη στιγμή ο χορός.. Μοναδική εξαίρεση το βαλσάκι του φινάλε που δεν ταίριαζε, νομίζουμε, με την ατμόσφαιρα της στιγμής.

Γενικότερα και εν κατακλείδι από τις πολύ καλές στιγμές στην ιστορία του Φεστιβάλ. Μια παράσταση που μας άγγιξε και θα θυμόμαστε.

Έχουμε δει και καλύτερες δουλειές του Αβδελιώδη

Κουραστική, μονότονη, χωρίς σφρίγος αλλά και χωρίς την γνώριμη –σήμα κατατεθέν στον Αβδελιώδη- ευαισθησία, ήταν η Απολογία του Σωκράτη που παρακολουθήσαμε 600 περίπου θεατές το βράδι του Σαββάτου στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων στην έναρξη του φετινού 60^ου ομώνυμου φεστιβάλ.

Η εμμονή του Χιώτη δημιουργού να αποδείξει ότι η αρχαία ελληνική γλώσσα έστω και μέσα από ένα κλασικό φιλοσοφικό κείμενο μπορεί να σταθεί και σήμερα χωρίς προβλήματα κατανόησης και μάλιστα μέσα από μια απόπειρα θεατρικής μεταφοράς, μοιάζει να μην έχει γερή βάση αλλά και ελάχιστη ανταπόκριση στο κοινό.

Έχεις, βρε παιδί μου, ένα δύσκολο ούτως ή άλλως κείμενο μεγάλης διάρκειας. Άρα εξ αρχής γνωρίζεις ότι κινδυνεύει να γίνει κουραστικό και μονότονο. Κάνε κάτι να σπάσεις αυτή τη μονοτονία και να το κάνεις λίγο πιο θεατρικό το πράγμα. Παίξε με την κίνηση, με τα φώτα, βρες κάτι τέλος πάντων να κρατήσεις ζωντανό το κοινό. Δυστυχώς τίποτα. Πιθανόν ο Αβδελιώδης να ήθελε να επικεντρωθεί αποκλειστικά και μόνο στο μνημειώδες αυτό κείμενο και να αναδείξει την μεγαλοσύνη του αρχαίου κλασικού φιλοσόφου. Μπορεί. Αλλά ενημέρωσέ μας εξ αρχής. Να ξέρουμε ότι πάμε μεν στο αρχαίο θέατρο αλλά θέατρο δεν θα δούμε.

Φιλότιμες η προσπάθειες του Βασίλη Καραμπούλα να υποδυθεί τον Σωκράτη και να μιλάει το 2016 και επί μία ώρα και σαράντα λεπτά στην αρχαία ελληνική και μάλιστα επιχειρώντας να προσεγγίσει και τον τρόπο εκφοράς της με τα μακρόσυρτα φωνήεντα αλλά αυτό δεν είναι θέατρο. Μπορεί να είναι μια φιλολογική βραδιά, μπορεί να είναι ένα μάθημα υψηλού πανεπιστημιακού επιπέδου για φοιτητές της αρχαίας ελληνικής γραμματείας, μπορεί να είναι μια προσέγγιση της νομικής διαδικασίας της εποχής αλλά θέατρο σίγουρα δεν είναι.

Ήταν τόσο στατική και μονότονη η σκηνοθετική εκδοχή Αβδελιώδη που θα μπορούσε κάλλιστα να γίνει και να έχει το ίδιο αποτέλεσμα ακόμη κι αν δεν υπήρχαν οι ηθοποιοί και ακούγαμε μαγνητοφωνημένο το λόγο του Σωκράτη αφού ούτως ή άλλως προσπαθούσαμε να προλάβουμε να διαβάσουμε τους υπέρτιτλους. Όσο για το πλαστικό μπουκάλι με το νερό από το οποίο κάθε τόσο έπινε ο Σωκράτης – Καραμπούλας μας ξενέρωσε τελείως και μας έστειλε αδιάβαστους στην αγκαλιά της πλήξης και της βαρεμάρας.

Νομίζουμε ότι ήταν μια κακή στιγμή στην μεγάλη, πλούσια και πολύ δημιουργική διαδρομή του Δήμου Αβδελιώδη. Έχουμε δει και πολύ καλύτερες δουλειές του.

ΑΠΑΡΑΔΕΚΤΗ ΚΑΤΑΣΤΑΣΗ. ΟΙ ΔΙΟΡΓΑΝΩΤΕΣ ΠΡΕΠΕΙ ΝΑ ΓΙΝΟΥΝ ΑΥΣΤΗΡΟΤΕΡΟΙ

Η κατάσταση που επικρατεί στην διάρκεια των παραστάσεων στο αρχαίο θέατρο των Φιλίππων είναι απαράδεκτη. Τα είπαμε και τα γράψαμε πολλές φορές αλλά δυστυχώς δεν βλέπουμε καμιά βελτίωση.

Η παράσταση του Σαββάτου ήταν προγραμματισμένη να αρχίσει στις 21.30, όπως και όλες οι επόμενες κατά το μήνα Ιούλιο, και ξεκίνησε με μόλις εννέα λεπτά καθυστέρηση δηλαδή στις 21.39. Μέχρις εδώ κανένα απολύτως πρόβλημα.

Μετά την έναρξη της παράστασης και μέχρι τις 10.05 η προσέλευση των καθυστερημένων συνεχιζόταν κανονικά με αποτέλεσμα να διαταράσσεται η απαιτούμενη ησυχία και να αποσπάται η προσοχή και η προσήλωση του κοινού.

Δεν μπορώ να καταλάβω με μερικούς συμπολίτες μας πώς σκέφτονται και πόσο ανεύθυνα λειτουργούν.

Όταν γνωρίζεις ότι η παράσταση ξεκινά στις 21.30 γιατί πρέπει να έρθεις στις 21.50; Γιατί δεν σέβεσαι τους πολλούς υπόλοιπους θεατές που ήρθαν κανονικά στην ώρα τους και των οποίων την προσοχή και ησυχία διαταράσσεις; Δεν σου λέω να έρθεις μια ώρα νωρίτερα. Έλα όμως στις 21.20 ή έστω στις 21.25.

Εφόσον λοιπόν δεν έχεις τη στοιχειώδη ευγένεια και παιδεία να μην μπεις στο θέατρο και να τιμωρήσεις τον εαυτό σου για την αργοπορία χάνοντας την παράσταση, οφείλουν να το κάνουν οι διοργανωτές. Πρέπει επιτέλους να απαγορεύεται η είσοδος στο θέατρο εις άπαντας και άνευ εξαιρέσεων μετά την έναρξη της παράστασης. Αυτό πρέπει να αναφέρεται στο πρόγραμμα, να αναφέρεται στις συνεντεύξεις τύπου, να αναφέρεται σε κάθε ευκαιρία ώστε να γίνει κτήμα όσων θέλουν να δουν παραστάσεις ότι αν δεν προσέρχονται στην ώρα τους θα χάνουν την παράσταση.

Σε καμιά στοιχειωδώς πολιτισμένη χώρα και σε καμία διοργάνωση που σέβεται τον εαυτό της δεν επιτρέπεται η είσοδος μετά την έναρξη της παράστασης. Το ίδιο πρέπει να γίνει κι εδώ. Ας φροντίσουν άμεσα οι διοργανωτές. Τελεία και παύλα.

Φυσικά και παρά τις εκ των μεγαφώνων παραινέσεις να απενεργοποιηθούν τα κινητά και να μην λαμβάνονται φωτογραφίες κατά τη διάρκεια τις παράστασης, και κινητά κάποιων όνων χτύπησαν και φλας κάποιων ημιόνων άστραψαν. Η Ελλάδα ποτέ δεν πεθαίνει. Πώς να πεθάνει άλλωστε ένας ήδη νεκρός;

*** Εξαιρετικά καλαίσθητο το έντυπο πρόγραμμα του φετινού Φεστιβάλ Φιλίππων έστω κι αν αναφέρεται ως 59^ο ενώ είναι το 60ο. Κυριαρχεί φυσικά η θαυμάσια δουλειά του Δημήτρη Χαντζόπουλου πάνω στις φωτογραφίες από το αρχείο του Γιώργου Σεφέρη που την αντικρίζουμε άλλωστε καθημερινά και στα δεκάδες μπάνερ που αναρτήθηκαν στην πόλη και την ομορφαίνουν με έναν τρόπο δροσερό και συγχρόνως …ποιητικό.

Τα μπλόκα, ο λαϊκισμός και η δημοκρατία

Τον Οκτώβριο του 1974 έγινα μάρτυρας ενός περιστατικού που εκείνη την εποχή δεν το εκτίμησα ως σοβαρό και δεν του έδωσα την δέουσα σημασία αλλά πολλά χρόνια αργότερα και ιδιαίτερα μετά την έλευση του ΠΑΣΟΚ στην εξουσία το 1981 και την διακυβέρνηση της χώρας από τις πρώτες κυβερνήσεις του Ανδρέα Παπανδρέου, αντιλήφθηκα πόσο δραματικά θα επηρέαζε την καθημερινότητα του Έλληνα και θα χαρακτήριζε τη ζωή μας καθώς επίσης και την πολιτική και κοινωνική συμπεριφορά στην Ελλάδα.

   Ένας μοτοσικλετιστής τροχονόμος σταμάτησε στη Λεωφόρου Συγγρού στο ύψος της Καλλιθέας ένα αυτοκίνητο και επιχείρησε να βεβαιώσει στον οδηγό του παράβαση για παραβίαση ερυθρού σηματοδότη. Τόσο ο ίδιος ο οδηγός (ένας νέος άνθρωπος γύρω στα 30) όσο και οι συνεπιβάτες του επίσης νεαροί περίπου συνομήλικοί του αλλά και κάποιοι άλλοι περαστικοί που βρέθηκαν στο σημείο εκείνη τη στιγμή, επιτέθηκαν φραστικά και εν χορώ στον τροχονόμο με φράσεις όπως «αυτά που ξέρατε να τα ξεχάσετε», «τώρα έχουμε δημοκρατία», «η χούντα έπεσε» και άλλα τέτοια παρόμοια ή και πιο αιχμηρά και βαριά όπως «βασανιστές», «φονιάδες» που ομολογώ ότι ερέθιζαν εκείνη την εποχή και το δικό μου «επαναστατημένο» θυμικό της φουριόζας και «αδιάλλακτης» νιότης μου.

   Ήταν η απαρχή της ισοπεδωτικής επιδρομής του λαϊκισμού που κατέστρεψε τη χώρα και στον οποίο οφείλεται τελικά η παρακμή της οικονομικής, πολιτικής, κοινωνικής και πολιτιστικής ζωής της Ελλάδας και η παρατεταμένη κρίση που την αποτελειώνει τα τελευταία έξι – εφτά χρόνια.

   Ο λαϊκισμός που κατέλυσε κάθε έννοια αξιοκρατίας, στοιχειώδους σεβασμού σε θεσμούς, πρόσωπα και παραδόσεις και οδήγησε στην διάλυση του κράτους σε όλες του τις εκφάνσεις.

   Τα μπλόκα των αγροτών και των «αγροτών» είναι σήμερα το πιο χαρακτηριστικό παράδειγμα αυτής της καταστροφικής για την πατρίδα μας εξέλιξης.

   Η τάξη αυτή των συμπατριωτών μας, όσο μπορεί να είναι ομοιογενής και συνεκτική, διατυπώνει πάντως ισχυρές αντιρρήσεις για την κυβερνητική πολιτική που τους αφορά. Τις διατυπώνει μάλιστα με έναν τόσο αλαζονικό, επαρμένο και κουραδομαγκιόρικο τρόπο, τραγικά χαρακτηριστικό και πανομοιότυπο με το πνεύμα και το ύφος των περισσότερων κινητοποιήσεων που επισυμβαίνουν τις τελευταίες τρεις – τέσσερις δεκαετίες.

Οι ιδιοκτήτες των τρακτέρ με μια παροιμιώδη όσο και άκρως προκλητική για την υπόλοιπη κοινωνία αδιαφορία μπλοκάρουν τους εθνικούς δρόμους προκαλώντας ασφυξία στην κυκλοφορία και διακίνηση ανθρώπων και αγαθών, ταλαιπωρώντας εκατοντάδες χιλιάδες συμπολίτες μας που αδυνατούν να βρουν στοιχειώδη προστασία από τις αρχές (εισαγγελείς, αστυνομία κ.λ.π.) βρίσκονται έρμαια στις διαθέσεις των ανεγκέφαλων που διεκδικούν μ’ αυτόν τον άκρως εγωιστικό και αντικοινωνικό τρόπο τα όποια δικαιώματά τους.

Την Τρίτη το απόγευμα έπρεπε να επιστρέψω από την Αθήνα και χρειάστηκα δέκα ώρες και ένα τέταρτο για μια διαδρομή που υπό κανονικές συνθήκες δεν σου παίρνει παραπάνω από έξι το πολύ εξίμισι ώρες. Αναγκάστηκα να κάνω 100 χιλιόμετρα περισσότερα φτάνοντας μέχρι και την κορυφή του Ολύμπου, ξοδεύοντας φυσικά περισσότερη βενζίνη και διακινδυνεύοντας τη σωματική μου ακεραιότητα οδηγώντας πίσω από τεράστιες νταλίκες, φορτηγά και λεωφορεία σε στενούς, επικίνδυνους και σε κακή κατάσταση δρόμους.

Χθες το πρωί μου τηλεφώνησε φίλος που δραστηριοποιείται επαγγελματικά στην Βουλγαρία και αγανακτισμένος μου είπε πως αναγκάζεται να πάει πεζός στη δουλειά του που βρίσκεται στο Πετρίτσι της γειτονικής χώρας αφού η ουρά των οχημάτων στον Προμαχώνα φτάνει τα 25 χιλιόμετρα. Μου κατήγγειλε επίσης ότι οι καταληψίες των εθνικών δρόμων βρίσκονται μόνο τις πρωινές ώρες στα μπλόκα και το βράδι αποχωρούν στα σπίτια τους ενώ οι αστυνομικοί απλώς διανυκτερεύουν ρυθμίζοντας την κυκλοφορία και εν προκειμένω απαγορεύοντας την διέλευση άλλων οχημάτων.

Είναι μία αρωστημένη κατάσταση που κάποτε θα πρέπει να τελειώνει. Η ζημιά για τη χώρα μας είναι τεράστια και ανυπολόγιστη. Ζούμε σε ένα κόσμο του παραλόγου όπου οι επικεφαλής των μπλόκων καταργώντας με τη βία κάθε έννοια συντεταγμένου κράτους και πολιτείας εκδίδουν καθημερινώς δελτίο κυκλοφορίας οχημάτων όπως έκαναν τα ολοκληρωτικά και αντιδημοκρατικά καθεστώτα και ανακοινώνουν ποιες ώρες θα είναι ανοικτοί οι εθνικές οδοί και οι συνοριακές πύλες της χώρας υποκαθιστώντας τις επίσημες αρχές της.

Αν υπάρχει κυβέρνηση σ' αυτόν τον τόπο

οφείλει να προστατέψει την κοινωνία με μέτρα που θα λάβει και θα εφαρμόσει άμεσα τα οποία θα συνοδεύονται και με την παραδειγματική τιμωρία όλων όσων διατάραξαν τον δημόσιο βίο με αυτόν τον βίαιο και αντικοινωνικό τρόπο.

Οι εισαγγελείς οφείλουν επιτέλους να κάνουν στοιχειωδώς τη δουλειά τους.

Ευτυχισμένο το ...1966

Άλλαξε πριν λίγες μέρες η χρονιά και η στήλη «Πρωϊνή Ιστορία» αλλάζει και εκείνη με τη σειρά της χρονιά και πάει από το 1965 στο 1966 αφού βλέπουμε και καταγράφουμε πάντα τα γεγονότα με μια απόσταση ακριβώς 50 χρόνων δηλαδή μισού αιώνα.
Μέσα από τις σελίδες της «Πρωϊνής», που γίνεται φέτος 64 χρονών, έχουμε αυτή τη δυνατότητα και μπορούμε να «σερφάρουμε» στις σελίδες της εκείνης της εποχής στο πλούσιο και σπάνιο αρχείο της και να αναζητούμε ειδήσεις, γεγονότα (μικρά και μεγάλα) και κυρίως πρόσωπα που σημάδεψαν με την παρουσία και την δράση τους τις μέρες εκείνες και φέρνουν μέχρι σήμερα μια μυρωδιά κι ένα χρώμα όχι μόνον νοσταλγίας αλλά και παράλληλης σχεδόν, ίδιας πολλές φορές επικαιρότητας που δείχνει ότι μάλλον έχουν δίκαιο όσοι ισχυρίζονται ότι η ιστορία επαναλαμβάνεται.
Πηγή μας είναι βασικά και κατά ένα μεγάλο ποσοστό η «Πρωϊνή» της εποχής αλλά δεν θα διστάσουμε καμιά φορά να χρησιμοποιήσουμε και αρχεία άλλων εφημερίδων.
Και ο αγιασμός των υδάτων έγινε την ημέρα των Θεοφανείων πριν μισό αιώνα, την Πέμπτη 6 Ιανουαρίου 1966 αλλά είχε κάποια προβλήματα που αναδείχθηκαν από την «Πρωϊνή».
Η επίσημη λειτουργία εψάλη στον Άη Γιάννη χοροστατούντος του μητροπολίτη Φ.Ν.Θ. Αλεξάνδρου στην οποία παραβρέθηκαν οι βουλευτές της Καβάλας τότε Νικολΐδης, Λυμπέρης, Βενέτης, και Δούκας, ο αναπληρώνων τον δήμαρχο Κώστα Τσολάκη αντιδήμαρχος Μανώλης Διπλός, ο πρόεδρος του δημοτικού συμβουλίου Γρηγόρης Μπαχάρης, πολλοί δημοτικοί σύμβουλοι και ο υπολιμενάρχης Γ. Δεστέφανος.
Αντιθέτως ο Νομάρχης, ο Στρατηγός της 11ης Μεραρχίας, ο ανώτερος διοικητής της Χωροφυλακής, οι προϊστάμενοι δημοσίων υπηρεσιών και άλλοι κρατικοί λειτουργοί παρακολούθησαν την λειτουργία στον Άγιο Παύλο και στη συνέχεια αποχώρησαν και δεν ακολούθησαν τη πομπή προς την Εμπορική Τράπεζα όπου συναντήθηκε με την πομπή του Άη Γιάννη και όλοι μαζί μετέβησαν στο λιμάνι στο χώρο έμπροσθεν του Τελωνείου όπου έγινε η κατάδυση του σταυρού κι ο αγιασμός των υδάτων από τον μητροπολίτη. Χαρακτηριστικό είναι, όπως αναφέρει η «Πρωϊνή» της εποχής ότι ούτε στρατιωτικό άγημα υπήρχε αλλά μόνον ορισμένα αστυνομικά όργανα «…δια την τήρησιν της τάξεως…».
Κι όλο αυτό το σκηνικό είχε στηθεί σε πολλά μέρη της Ελλάδας διότι η κυβέρνηση των αποστατών βρισκόταν εκείνη την εποχή σε μεγάλη κόντρα με την Εκκλησία της Ελλάδος θεωρώντας ορισμένες μεταθέσεις και τοποθετήσεις μητροπολιτών άκυρες. Ένας εξ αυτών ήταν και ο δικός μας μητροπολίτης Αλέξανδρος που είχε εγκατασταθεί στην μητρόπολη Φιλίππων, Νεαπόλεως και Θάσου λίγες εβδομάδες νωρίτερα τον Δεκέμβριο του 1965.
Χαρακτηριστικό είναι ότι για τον ίδιο λόγο τα Θεοφάνεια του 1966 ούτε ο τότε αρχηγός του Κράτους βασιλιάς Κωνσταντίνος ούτε ο πρωθυπουργός και μέλη της κυβέρνησης παραβρέθηκαν στην τελετή αγιασμού των υδάτων στον Πειραιά που τέλεσε ο αρχιεπίσκοπος Αθηνών και πάσης Ελλάδος Χρυσόστομος.
Δεν ήταν λοιπόν χθες η πρώτη φορά, όπως ισχυρίσθηκαν εκπρόσωποι (θρησκευτικοί και πολιτικοί) όλου του αντικυβερνητικού τόξου, που πρωθυπουργός δεν παρίσταται στον αγιασμό των υδάτων στον Πειραιά. Υπήρχξε και προηγούμενο. Ήταν τα Θεαφάνεια του 1966.

Ισίδωρος Ζουργός στην εκδήλωση του ΣΦΓΤ και της Δημοτικής Βιβλιοθήκης: «Είμαι αναγνώστης ελευθέρας βοσκής»

Γέμισε ασφυκτικά η αίθουσα εκδηλώσεων της Δημοτικής Βιβλιοθήκης Καβάλας «Βασίλης Βασιλικός» το απόγευμα του Σαββάτου στην εκδήλωση για την παρουσίαση του συνολικού έργου του Θεσσαλονικιού συγγραφέα Ισίδωρου Ζουργού.

Ήταν τόσο μεγάλο το ενδιαφέρον από το καβαλιώτικο βιβλιόφιλο κοινό (κατά μεγάλη πλειοψηφία γυναίκες) που χρειάστηκε να τοποθετηθούν και επί πλέον καρέκλες για να καλύψουν τις ανάγκες των ενδιαφερομένων να παρακολουθήσουν την εκδήλωση.

Η διοργάνωση από το Σύνδεσμο Φίλων Γραμμάτων και Τεχνών Καβάλας σε συνεργασία με τη Δημοτική Βιβλιοθήκη Καβάλας ήταν εξαιρετικά προσεγμένη και πολύ πρωτότυπη.

Η κ. Μαρίνα Ζάζαρη που είχε αναλάβει το βασικό ρόλο της παρουσίασης του συγγραφέα και του έργου του δεν ακολούθησε την πεπατημένη της ξερής, και τις περισσότερες φορές πληκτικής και βαρετής ανάγνωσης μιας μακροσκελούς φιλολογικής ανάλυσης αλλά περιορίσθηκε σε πολύ προσεγμένα διατυπωμένες αλλά και περιεκτικότατες σε ουσία και ενδιαφέρον ερωτήσεις προς τον συγγραφέα ο οποίος με τις απαντήσεις του έδινε όλο το περίγραμμα της προσωπικής του πορείας αλλά και της καλλιτεχνικής του δημιουργίας μέσα στο χρόνο και το χώρο της συγγραφικής του παραγωγής.

Έτσι το κοινό, παρά τη σχετικά μακρά σε διάρκεια συζήτηση με τον συγγραφέα, παρακολούθησε με πολύ μεγάλο ενδιαφέρον την εκδήλωση μέχρι το τέλος της.

Η υπεύθυνη του μορφωτικού τομέα του ΣΦΓΤ κ. Βόνη Καρποζήλου έκανε στην αρχή μια μικρή εισαγωγή ενώ μετά το τέλος των ερωτήσεων της κ. Ζάζαρη, υπέβαλε με τη σειρά της ερωτήσεις στον Ισίδωρο Ζουργό που είχαν θέσει τα μέλη της Λέσχης Ανάγνωσης της Στέγης και οι οποίες δεν είχαν στο μεταξύ επικαλυφθεί από τις ερωτήσεις της κ. Ζάζαρη. Η συζήτηση με τον συγγραφέα Ισίδωρο Ζουργό εμπλουτίστηκε με μικρά αλλά πολύ χαρακτηριστικά αποσπάσματα από τα έργα του που διάβασαν απολαυστικά η Μαρία Κολτσακίδου και ο Νάσος Σανσαρίδης.

Ο Ισίδωρος Ζουργός μέσα από τις απαντήσεις που έδινε στην Μαρίνα Ζάζαρη και στην Βόνη Καρποζήλου ξετύλιξε το κουβάρι τόσο της ζωής του όσο και του συγγραφικού του έργου.

Αναφέρθηκε στην παιδική και εφηβική του ηλικία λέγοντας ότι γεννήθηκε και μεγάλωσε στη Θεσσαλονίκη και μάλιστα πάνω από την οδό Εγνατία όπου ζούσαν κυρίως άνθρωποι των χαμηλότερων κοινωνικών και οικονομικών στρωμάτων, η λαϊκή τάξη ενώ «κάτω από την Εγνατία ζούσαν οι φλώροι» είπε πως συνήθιζαν να λένε εκείνα τα χρόνια.

Στα δεκαπέντε του, στην έντονα πολιτικοποιημένη εποχή της μεταπολίτευσης, ένα από τα πρώτα βιβλία που αγόρασε και διάβασε ήταν το κομμουνιστικό μανισφέστο το οποίο το έχει ακόμη ενώ διάβασε επίσης και όλον τον Ιούλιο Βερν δηλαδή και τους 50 τόμους των εκδόσεων «Αστήρ».

Στο πανεπιστήμιο είχε έναν πολύ συντηρητικών πεποιθήσεων καθηγητή ο οποίος όμως του έδωσε μια εξαιρετικά χρήσιμη όπως αποδείχθηκε για το συγγραφικό του μέλλον συμβουλή όταν τον ρώτησε ποιό λεξικό να αγοράσει.

-«Τι θέλεις» του είπε, «λεξικό της δημοτικής ή λεξικό της ελληνικής γλώσσας:»

Κι όταν ο Ισίδωρος Ζουργός του απάντησε «της ελληνικής γλώσσας» τότε του σύστησε το Λεξικό της Πρωΐας στο οποίο ο Θεσσαλονικιός συγγραφέας προστρέχει ακόμη και μέχρι σήμερα πολύ συχνά και του είναι απαραίτητο για τη δουλειά του.

Όταν η Μαρίνα Ζάζαρη τον ρώτησε ποια τελικά είναι η σχέση του με τη λογοτεχνία εκείνος απάντησε: «Είμαι αναγνώστης ελευθέρας βοσκής. Δεν μπορώ να είμαι σταυλισμένος»

Είπε και πολλά άλλα πολύ ενδιαφέροντα πράγματα ο Ισίδωρος Ζουργός. Ότι κολακεύτηκε πολύ από τον Βασίλη Βασιλικό όταν εκείνος χαρακτήρισε το βιβλίο του «Στη σκιά της πεταλούδας» σαν τα 100 χρόνια της ελληνικής μοναξιάς, ότι η εφηβεία είναι μια εποχή μοναχικότητας και τα βιβλία είναι η καλύτερη συντροφιά γιατί στην εφηβεία κάνεις όνειρα και μπορείς να τα κεντήσεις πάνω σε μια σελίδα ενώ αναφέρθηκε διεξοδικά σε κάθε ένα από τα μυθιστορήματά του και πόσο του πήρε για να γράψει αλλά και να εκδώσει το καθένα. Μέχρι και για τα εξώφυλλα των βιβλίων του είπε πως παίζουν πολύ μεγάλη σημασία για τον ίδιο γι’ αυτό και δίνει ιδιαίτερη προσοχή και φροντίδα σ’ αυτά.

Αποκάλυψε ότι κάνει συζητήσεις με την Μιρέλλα Παπαοικονόμου για να κάνουν ταινία το βιβλίο του «Ανεμώλια» ενώ για τα προσεχή του σχέδια και για νέα δουλειά είπε ότι βρίσκεται στην εποχή του μυρμηγκιού όπου απλώς διαβάζει πράγματα μαζεύοντας ιδέες αλλά «δεν σπαρταράει κάτι μέσα μου ακόμη».

Την εκδήλωση στήριξε και το βιβλιοπωλείο «Μερτζιανίδη» ενώ παραβρέθηκαν και οι βουλευτές Γιώργος Παπαφιλίππου και -με λίγη καθυστέρηση- Κώστας Μορφίδης.

Καβάλα, το Μόντε Κάρλο της Ελλάδας!!!

Στην παράγραφο 4 του άρθρου 9 (υποχρεώσεις για εσωτερικά μη ογκώδη αστικά απορρίμματα) ο «Κανονισμός Καθαριότητος και Προστασίας του Περιβάλλοντος» του Δήμου Καβάλας αναφέρει χαρακτηριστικά:

«Χαρτοκιβώτια, περιοδικά, εφημερίδες, βιβλία, χαρτιά πάσης φύσεως, πλαστικά και μικρά μεταλλικά δοχεία, πρέπει να δένονται στέρεα και να τοποθετούνται στα σημεία που έχουν ορισθεί από την Υπηρεσία, δηλαδή στους ειδικούς κάδους συλλογής κυανού χρώματος.»

Στην παράγραφο 5 δε του ιδίου άρθρου αναφέρει επί λέξει: «Η εναπόθεση των απορριμμάτων στους καθορισμένους χώρους πρέπει να γίνεται μία ώρα περίπου πριν από τη διέλευση του οχήματος καθαριότητας.»

H φωτογραφία τραβήχτηκε την Τετάρτη 14 Οκτωβρίου 2015 ώρα 10.45 το πρωί στο κεντρικότερο σημείο της Καβάλας, στην οδό Ίωνος Δραγούμη στην κεντρική πλατεία.

Στο άρθρο 26 (Κυρώσεις), παράγραφος 1 του κανονισμού καθαριότητας και προστασίας του περιβάλλοντος του Δήμου Καβάλας αναφέρονται τα εξής:

«Η εναπόθεση απορριμμάτων σε άλλα από τα οριζόμενα ως σημεία συγκέντρωσης (π.χ. κάδων, απορριμματοκιβωτίων κ.λ.π.) ή έξω από αυτά, καθώς και η ρίψη απορριμμάτων εντός ή εκτός των κάδων, σε ακατάλληλες συσκευασίες ή άδετες σακούλες ή χύμα εντός ή εκτός κάδου ή σε ακατάλληλες ώρες (π.χ. αρκετό χρόνο πριν περάσει το απορριμματοφόρο) τιμωρείται με πρόστιμό από 20 έως 120 € αναλόγως της βαρύτητας της παράβασης.»

Μπορεί να τα γράφω βέβαια όλα αυτά, είναι όμως αυτονόητο ότι όχι μόνον δεν τηρείται από κανέναν ο κανονισμός δηλαδή ούτε από τους πολίτες ούτε από το Δήμο που πρέπει να επιβάλει τις κυρώσεις αλλά το κυριότερο είναι ότι είμαστε τόσο γελοίοι υποκριτές που κομπάζουμε αυτάρεσκα για την όμορφη πόλη μας την οποία βλακωδώς αποκαλούμε το «Μόντε Κάρλο της Ελλάδας» (καμία απολύτως σχέση) και την οποία όμως καθημερινά όχι απλώς πληγώνουμε και καταστρέφουμε με τις ενέργειές μας αλλά βυσσοδομούμε στο κορμί της ενδιαφερόμενοι αποκλειστικά και μόνον για το στενώς εννοούμενο ατομικό μας συμφέρον και για τίποτα άλλο. Η καθημερινή εικόνα της πόλης τα λέει όλα και τα περιγράφει τόσο γλαφυρά που δεν χρειάζεται ούτε σχόλια ούτε φιλολογίες.

Παράνομο παρκάρισμα. Όχι μόνο κατεβάζουμε τα αυτοκίνητά μας στο κέντρο ενώ θα μπορούσαμε να χρησιμοποιήσουμε τα πόδια μας ή την αστική συγκοινωνία αλλά και τα παρκάρουμε όπου μας βολεύει. Πάνω σε πεζοδρόμια, σε πλατείες, σε διαβάσεις πεζών, σε παρτέρια και σε κήπους μέχρι και μέσα στο δημοτικό κήπο και την κεντρική πλατεία.

Κτίζουμε τα σπίτια μας εκμεταλλευόμενοι και το τελευταίο τετραγωνικό της ιδιοκτησίας μας, πολλές φορές με οφθαλμοφανείς υπερβάσεις, μετατρέπουμε τις πυλωτές σε σπίτια και μαγαζιά, τα μπαλκόνια σε δωμάτια και δεν αφήνουμε λίγο ελεύθερο χώρο να αναπνεύσει η πόλη και να κάνουμε τη ζωή μας μια σταλιά πιο ανθρώπινη.

Βρωμίζουμε με γκράφιτι και συνθήματα κάθε ελεύθερη επιφάνεια, σε σπίτια, σε δημόσια κτήρια, σε πινακίδες του ΚΟΚ ακόμη και σε μνημεία και προτομές ηρώων.

Το πάρκο του Φαλήρου βρωμάει και ζέχνει, ο δημοτικός κήπος το ίδιο, η κεντρική πλατεία έχει γίνει μια απέραντη χωματερή και ο χώρος στο λιμάνι κάτω από τα τείχη της Παναγίας άρχισε κι αυτός να νιώθει στο κορμί του την «περιποίηση» των Καβαλιωτών δηλαδή των Μονεγάσκων της Ελλάδας, όπως θέλουμε να περνιόμαστε πανάθεμά μας.

Στους δρόμους κυκλοφοριακό κομφούζιο και στους πεζόδρομους πλήρης αναρχία.

Πρόσφατα η δημοτική αρχή τοποθέτησε κάγκελα για να περιορίσει στους προβλεπόμενους από τον κανονισμό χώρους την ανάπτυξη τραπεζοκαθισμάτων και αμέσως τοποθετήθηκαν τραπεζάκια και σκαμπό έξω από τα κάγκελα.

Προσοχή! Διαφωνώ κάθετα με την τοποθέτηση αυτών των ακαλαίσθητων σιδερικών όχι μόνο για λόγους αισθητικής αλλά και για ουσιαστικούς λόγους. Πουθενά στον κόσμο δεν υπάρχουν κάγκελα σε πεζόδρομους. Ούτε καν στους πεζόδρομους του Μόντε Κάρλο! Άλλο όμως αυτό και άλλο η άμεση καταπάτηση κάθε έννοιας νομιμότητας και η παραβίαση των αποφάσεων του Δήμου επιδεικνύοντας μάλιστα μια φθηνή όσο και τριτοκοσμικού στυλ μαγκιά.

Στον κόμβο του Φαλήρου, μπροστά στην οικοδομή Πετρίδη, χάσκει εδώ και ένα μήνα παρατημένη η ..«πρωτοποριακή» ξύλινη κατασκευή με το μπάνερ που διαφήμιζε την «3^η Εβδομάδα Αρχιτεκτονικής» που διοργάνωσε ο Σύλλογος Αρχιτεκτόνων Καβάλας με τον αισθαντικό τίτλο «Τα κτήρια της λήθης». Η εκδήλωση έγινε από τις 24 έως τις 30 Σεπτεμβρίου και 15 μέρες μετά το τέλος της η ξύλινη κατασκευή με το μπάνερ παραμένει ακόμη εκεί. Κατάντησε να είναι το «μπάνερ της λήθης».

Ας μη βαυκαλιζόμαστε λοιπόν με τις μεγαλομανίες μας και τα σταριλίκια μας. Από όπου και να μας πιάσεις «βρωμάμε». Βαλκανικά αποβράσματα είμαστε. Λυπάμαι που λέω τέτοιες άσχημες κουβέντες αλλά φοβάμαι ότι είναι η αλήθεια. Έτσι αποδεικνύουν τα πραγματικά περιστατικά που λέει κι ένας κολλητός μου που ξημεροβραδιάζεται στα δικαστήρια.